Storyboard nedir, neden ihtiyaç duyulur?

Storyboard (türkçesi hikaye-çizelgesi, hikaye-panosu ya da bir benzeri tamlama olabilirdi); bir filmin, bir çizgi filmin, bir animasyonun, bir motion graphic’in (hareketli yazı ya da şekil animasyonu) ya da bir interaktif sunum ya da prezentasyonun, üretim aşamasına geçmeden önce görsel taslağının çıkartılması, iş bitmeden önce kağıt üstünde bir hayal olan hikayesinin görsel olarak gözde canlandırılması maksadıyla üretilmiş çizgi roman benzeri, ancak teknik ve açıklayıcı figürlerle donatılmış çizimlere verilen isimdir.

Storyboard tanımı gereği; film ekiplerinin göreceği, özellikle çekimi zor sahnelerde işine yarayan bir malzemedir. Yapımın bitmiş halini gözde canlandırmakla birlikte yapım sırasında oluşabilecek sorunların önceden farkedilmesine de yarar. Bu demektir ki sadece artistik gayelere hizmet etmez, yapımın finans vs. gibi boyutlarıyla ilgili yapımcı için de önemlidir. Örneğin bol patlamalı bir sahne hayal edin. Ya da yalnızca bir kez çekme şansınız olan herhangi bir sahne olsun. İşinizi şansa bırakmak istemezsiniz. Çekimler bitip de kurgu masasına oturduğunuzda eksik kalan planlar görmek istemiyorsanız, ya da örneğin çekimler sırasında “keşke arkaplandaki dekorun boyunu 2 metre değil de 4 metre yapsaymışız” gibi cümleler kurmak istemiyorsanız storyboard’a ihtiyacınız olacaktır. Kameranın; planın geçtiği mekandaki yeri (açı + konum), kameranın plan içinde (varsa) hareketi, kameranın çekim ölçeği, oyuncuların plan içindeki hareketleri bir storyboard’da olmazsa olmazlardır.

Storyboard, çizgi roman olarak okunsun diye çizilmediği halde özellikle Jurassic Park’ın her karesi sanat eseri storyboardlarının medyaya servis edilmesinden sonra kendisini “Jurassic Park’ın kamera arkasındakiler kadar” profesyonel hissetmek isteyen film yapımcılarının -amatörlerin- çok daha sık dile getirdiği bir ihtiyaç haline geldi. Zaten o noktadan sonra kafalar da karışmaya başladı: “İyi ama storyboard çizeri planlara bölme işini ve açıları önceden çizip film ekibinin eline veriyorsa yönetmene ne gerek var? Bir yönetmen olarak elimizdeki Marvel tadındaki storyboardlarla kendimizi profesyonel hissedelim derken sanatımızı icra edebileceğimiz nadir durumlardan birinde illüstratör arkadaşa teslim olmadık mı yani?” Gel çık işin içinden çıkabilirsen.

Velhasıl, storyboard kendinizi “profesyonel” hissetmeniz için değildir. O teknik bir çalışmadır, tablo gibi olup da işe yaramamasındansa çöpten adamlarla çizilip işe yaraması daha önemlidir. Buraya tıklarsanız Roman Polanski’nin Pirates filminin storyboard’unu pdf formatında indirebilirsiniz. Burada da basitleştirilmiş hali ve örnekleriyle storyboard çizimine dair başlangıç niteliğinde, ingilizce bir doküman var.